Koniec roku pod znakiem rezerwatów – Powiększenia powierzchni chronionej

Zarządzeniem z 6 grudnia 2022 r. RDOŚ w Kielcach uznał za rezerwat przyrody „Bliżyn – Kopalnia Ludwik”, obszar o pow. 92,37 ha w Lasach Suchedniowskich, w gminie Bliżyn, na gruntach Nadleśnictwa Suchedniów (RDLP w Radomiu), w leśnictwie Świnia Góra. Przylega on do istniejącego rezerwatu „Świnia Góra”, tworząc razem z nim zwarty obszar chronionego lasu o pow. prawie 143 ha.

Rezerwat obejmuje eutroficzne i mezotroficzne lasy: grądy (w tym żyzne grądy z czosnkiem niedźwiedzim i żywcami: cebulkowym i gruczołowatym), lasy jodłowe oraz olsy. W runie występuje wiele chronionych gatunków roślin, w tym buławnik mieczolistny, buławnik wielkokwiatowy, czosnek niedźwiedzi, gnieźnik leśny, liczydło górskie, podrzeń żebrowiec. Występują tu również rzadkie i chronione gatunki owadów, w tym ponurek Schneidera. Powstanie rezerwatu to zasługa starań przyrodnika Łukasza Maślikowskiego (TBOP) i jego współpracy z Nadleśnictwem Suchedniów, które ostatecznie złożyło formalny wniosek o utworzenie rezerwatu na swoim terenie. Nieco wcześniej, zarządzeniem z 22 listopada 2022 r. RDOŚ w Katowicach, powiększono o ok. 40 ha (do 141,56 ha) rezerwat przyrody „Las Murckowski”. Ochroną została objęta nowa enklawa wschodnia w oddz. 328 i 329 Nadleśnictwa Katowice (RDLP w Katowicach) o pow. 14,72 ha, a dotychczasowy rezerwat został powiększony z ok. 101 ha do ok. 120 ha. Utworzono też otulinę rezerwatu. Przyłączona do rezerwatu enklawa wschodnia to las bukowy o charakterze zbliżonym do lasów naturalnych, o walorach przyrodniczych unikatowych w skali województwa, w tym starodrzew bukowy w wieku 150–195 lat z drzewami o wymiarach pomnikowych. W pul Nadleśnictwa Katowice te drzewostany były zaplanowane do cięć rębnych, ale zamiar ich rozpoczęcia wywołał sprzeciw społeczny. W sierpniu 2021 r. miasto Katowice utworzyło tu zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Las Murckowski-Buczyna” (choć inicjatywą obywatelską był użytek ekologiczny). Nadleśnictwo samo złożyło wniosek o ochronę rezerwatową tego fragmentu, a we współpracy z RDOŚ ustalono także kilkunastohektarowe powiększenie głównego fragmentu rezerwatu. 30 grudnia 2022 r. dyrektor RDOŚ we Wrocławiu wydał zarządzenia w sprawie rezerwatów przyrody „Śnieżnik Kłodzki” i „Jaskinia Niedźwiedzia”, poszerzając ich obszar łącznie o 164 ha. Rezerwat „Śnieżnik Kłodzki” został powiększony o ok. 20 ha w kierunku wschodnim, do 213 ha, obejmując stare bory świerkowe pod grzbietem granicznym i cenne mszarne torfowisko. Rezerwat „Jaskinia Niedźwiedzia” został powiększony aż o 144 ha, do 234 ha; włączone zostały głównie lasy różnych typów, a także dawny kamieniołom Kletno I z jeziorkiem, procesami sukcesji, murawami kserotermicznymi na zboczach, inicjalnymi torfowiskami alkalicznymi i cenną florą (m.in. kukułka Fuchsa, kukawka, skrzyp pstry). Po powiększeniach oba rezerwaty graniczą ze sobą, tworząc ciągły, 450-hektarowy obszar chroniony, od Kletna po szczyt Śnieżnika. Tym samym, po prawie 80 latach, udało się dorównać do przestrzennej skali ochrony sprzed 80 lat: rezerwat o takiej powierzchni na Śnieżniku istniał już w latach 1938–45.

Red.

Fot. www.stock.adobe.com